Cytologia na podłożu płynnym, inaczej zwana cytologią cienkowarstwową w ostatnich latach zastępuje klasyczną cytologię na szkiełkach mikroskopowych. Polega ona na tym, że wymaz z szyjki macicy pobierany jest nie bezpośrednio na szkiełko mikroskopowe, lecz na specjalne podłoże płynne, które podlega dalszej obróbce laboratoryjnej w pracowni cytologicznej. Dzięki tej obróbce preparaty mikroskopowe są w dużej części pozbawione różnych artefaktów (np. efektu podsuszenia) i niepożądanych elementów (np. komórek zapalnych, krwinek czerwonych, bakterii, śluzu) utrudniających dalszą ocenę mikroskopową.
Zalety:
dwukrotnie większa wykrywalność nieprawidłowych komórek szyjki macicy,
lepsza jakość preparatów ułatwiająca ich ocenę,
mniejszy odsetek preparatów nienadających się do oceny ze względu na słabą jakość,
możliwość wykonania dodatkowych badań molekularno-genetycznych z tej samej próbki, np.: wirusów brodawczaka ludzkiego (HPV), wirusów opryszczki (HSV), bakterii Chlamydia trachomatis i in.
Wskazania do wykonania:
takie same jak w przypadku cytologii tradycyjnej,
powinny wykonać kobiety zakażone wirusem HPV,
leczone w przeszłości z powodu śródnabłonkowej neoplazji szyjki macicy lub raka szyjki macicy,
badanie najlepiej wykonać między 10, a 20 dniem cyklu miesiączkowego.
Przeciwwskazania:
badanie nie powinno być wykonywane podczas okresu.
Przygotowanie do badania:
należy zgłosić się przed badaniem ginekologicznym, usg, bakteriologicznym lub wirusologicznym z pochwy i/lub kanału szyjki macicy,
4 dni przed badaniem nie można płukać pochwy, przyjmować leków dopochwowych i tamponów,
co najmniej 24 godziny przed badaniem nie należy współżyć.